IEEE 802.11, bilgisayar haberleşme sisteminde telsiz yerel ağ standardı olarak bilinmektedir. Uluslararası sivil toplum örgütü olan Elektrik ve Elektronik Mühendislikleri Enstitüsü (The Institute of Electrical and Electronics Engineers) tarafından 1997 yılında geliştirilmiştir. Adını, bu toplum örgütünün ismini oluşturan kelimelerin baş harflerinden almaktadır. IEEE 802.11, geliştirilen kablosuz ağların genel adıdır. 802.11 standartları, yerel ağ içerisinde WLAN üzerinden oluşturulan iletişim kurallarını temsil etmektedir.
IEEE 802.11 hangi frekans aralığında çalışır?
IEEE dünya genelinde 2.4 GHz frekansında çalışır. En çok 75 metreyi kapsayan bir genişliğe sahiptir. Bu genişlikte 1 – 2 Mpbs aralığında bir veri aktarım hızı sunmaktadır. Zaman ile bu standart, kullanıcı sayısının artmasıyla yetersiz kalması söz konusu olmuş ve araştırmalar ile gelişim elde etme gereksinimi doğmuştur. 802.11 için geliştirmeler yine 802.11X olarak adlandırılır. Gelişimler ile bir önceki standart arasında farklılıklar olsa da temel olarak yine 802.11 ailesi iletişim kurallarını kullanmayı sürdürmektedir. Oluşturulan yeni standartlar 802.11a, 802.11b, 802.11g ve son olarak 802.11n en çok kullanılan standartlar arasında yer almaktadır.
IEEE 802.11 Standartları ve Zamana Göre Gelişimi
802.11a
1999 yılında ortaya çıkarılmış olan 802.11a, ilk geliştirilmiş sürüm olarak karşımıza çıkmaktadır. Yukarıda bahsetmiş olduğumuz gibi bu standart temelinde, 802.11 yer almaktadır. Arada oluşturulmuş olan fark, 2.4 GHz ile çalışan 802.11‘in yeni standartıyla, 5 GHz frekans ile çalışmasıdır. 54 Mpbs veri aktarım hızı ile açık alanda en uzak 100 metre alanda çalışabilmektedir. Bu standart ile daha fazla kanal seçebilme sağlanırken, daha fazla bant genişliği kullanımı da söz konusu olmaktadır.
Olumlu yanları olduğu gibi olumsuz yanları da bulunaktadır. Bluetooth, mikrodalga fırınlar ve kablosuz telefonlar farklı frekanslar kullanmasından dolayı frekans aralığı artmış ve veri aktarım hızı artmıştır. 5 GHz ile yapılan yayınlar, engelleyici olan duvar vb. kapalı alanlardan rahatlıkla emilebilmesi nedeni ile kapsama alanı düşmekte ve hız, bu durumla doğru orantılı olarak düşüş göstermektedir.
802.11b
802.11a ile birlikte aynı yıl piyasaya sürülmüş olan bir diğer standart 802.11b’dir. Aynı yıl içerisinde çıkmasına rağmen 802.11a’ya göre daha hızlı bir şekilde yaygınlaşmıştır. 802.11 gibi 2.4 GHz frekans bandında çalışan 802.11b, 11 Mpbs veri aktarımı hızına çıkabilmektedir. Ethernet veri aktarım hızı ile hemen hemen eş değerdir. 2.4 GHz frekans bandını kullanmasından dolayı kapsama alanı oldukça yüksektir. Yaklaşık olarak 38 metre, açık alanda 150 metreyi aşacak bir kapsama alanına sahiptir. Maliyetinin düşük olması da kullanıcılara büyük bir kolaylık sağlamaktadır. Diğer cihazlar ile aynı frekansta çalışmasından dolayı (mikrodalga, bluetooth vb.) 802.11a‘ya göre veri aktarım hızı ve bant genişliği daha düşüktür.
802.11g
1999 yılında çıkmış olan 802.11a ve 802.11b sonrasında, 2003 yılında IEEE tarafından kablosuz ağ standartlarında üçüncü nesil bir teknoloji geliştirilmiştir. 802.11g temel olarak 802.11b standart uzantısıdır. 2.4 GHz frekansında çalışmaktadır. 802.11g büyük bir gelişim göstererek bant genişliğinde ve veri aktarım hızında olumlu yönde fark atmıştır. Kapalı alanda 38 metre, açık alanda 150 metre kapsama alanı bu standartta korunurken, veri aktarım hızı 22 Mpbs olmuştur. En yüksek veri aktarım hızı 802.11a‘da olduğu gibi 54 Mpbs’ye ulaşmıştır. Fakat cihazlar ile uyumsuz olmasından dolayı kullanıcı sayısı düşük kalmıştır.
802.11n
Zamanla 802.11g‘de yaşanan yetersiz kalma sorununun son zamanlarda artmasından dolayı 802.11n geliştirilmiştir. Buna neden olan, kullanıcıların farklı uygulamalara yönelerek yaptığı kullanımın, daha fazla bant genişliğine ihtiyaç doğmasına yol açmasıdır. Bu durum karşısında IEEE 802.11n üzerinde çalışmalar yapılmaya 2003 yılında başlanmıştır.
Çoklu giriş ve çoklu çıkış, MIMo adı verilen bir ek protokol ile IEEE 802.11n‘de 2.4 GHz ile 5.0 GHz frekanslarının aynı anda kullanımını sağlamıştır. MIMo teknolojisi, 802.11n için iletilecek olan verileri parçalara ayırarak farklı antenler vasıtası ile karşı tarafa iletilmesini sağlamaktadır. Farklı antenler üzerinde gönderilen bilgiler, karşı tarafta yine farklı antenler üzerinde alınarak birleştirilir. Gönderilen veriler, cisimler üzerinde yansıyarak defalarca ulaşır. MIMo teknoloji, bunu kullanıp işaretleri güçlendirerek daha uzun mesafelerde iletim sağlamayı başarmıştır. 802.11n standardının veri iletim hızı 130 Mpbs seviyesindedir. Bu hız bazı durumlarda 600 Mpbs kadar ulaşabilmektedir. Kapalı alanlarda 70 metre, açık alanlarda 250 metre kapsama alanı sunabilmektedir. 802.11n standardının, diğer standartlarla uyumlu çalışabiliyor olması da büyük bir kitleye hitap etmesine yol açmıştır.
802.11ac
IEEE tarafından 2014 yılında tüketici kullanıma sunulması için onay aldı ve günümüzde yeni çıkan anakart modem ve cihazlarda yerini aldı. Sadece 5.0 Ghz frekansında çalışan ve yeni bir standart olan 802.11ac, 1.3 Gbit/sn veri transfer hızına ulaşabilmektedir. Şu anda kullanım açısından çok yaygın olmamakla birlikte, bu standarda sahip cihazların fiyatları diğerlerine göre yüksektir.